ÇOCUKLARDA AKRAN ZORBALIĞI

Akran zorbalığı kavramı güçlü bireylerin güçsüz bireylere kendi isteğiyle olumsuz ve tekrar eden
sözel veya fiziksel saldırı olarak tanımlanır. Zorbalık genellikle ‘’şaka’’ kavramıyla başlar ve şiddeti
artırılarak devam eder. Zorbalık davranışına maruz kalan çocuklar genellikle diğerlerinden din, dil, ırk,
fiziksel görünüş, sessiz olma, çalışkan olma gibi özellikleri farklı olan çocuklardır.
Çocuğun zorbalık yapmasının en önemli nedeni olarak aile yapısı görülür. Ailesinin ihmal ettiği ya
da şiddet uyguladığı çocuklarda zorbalık davranışının görülme sıklığı daha fazladır. Aynı şekilde çok
disiplinli ve baskıcı ailede bulunan çocuklar başkalarının üstünde bir hakimiyet kurmak için zorbalık
uygulayabilir. Çocuklar ayna gibi çevrelerinde gördükleri olayları yansıtırlar. Ailesinde ya da yakın
çevresinde şiddet gören çocuklar zorbalık davranışı sergileyeceklerdir.
Zorbalık türlerini fiziki, sözel, sosyal, cinsel, siber(internet), olarak söylenebilir. Zorbalığa uğrayan
çocuklarda genellikle fiziksel olarak karın ağrısı, yorgunluk gibi tepkiler görülürken psikolojik olarak
da içine kapanıklık , depresiflik, öz saygı düşüklüğü, sosyal anksiyete görülebilir. Çocuklar zorbalıkla
karşı karşıya kalınca okula gitmek istemezler, derslerine odaklanamazlar. Ayrıca baş etme olarak
kendileri de aynı davranışları başkalarına sergilerler. Bazı çocuklarda ise bu durum öfke problemine
sebep olur. Araştırmalarda zorbalığın öğrenciler için bir travma olduğu ve yaşamı boyunca etkilerinin
devam ettiği görülmüştür.
Zorbalığa uğrayan çocuklar bu durumu söylememeleri içinde mutlaka tehdit almışlardır. Bu yüzden
öğretmenlerin ve ailelerin çok iyi birer gözlemci olmaları gerekir. Ancak bu durumla karşılaşıldığında
çocuk yerine müdahale edilmemelidir. Zaten çocuk uğradığı zorbalık karşısında kendini yetersiz görür
birde başkalarının kendini koruması onu aşağılanmış hissine sürükler. Öğrencilerin okul çevresinde
kendilerini güvende hissetmeleri için sorumlu yetişkinler tarafından dinleneceklerini ve zorbalığa
tolerans gösterilmeyeceğini de bilmeleri gerekir. Ayrıca öğrencilere problem çözme, sosyal destek
artırma gibi stresle başa çıkma yöntemleri öğretilmelidir. Zorbalıkla karşılaştıklarında müdahalede
bulunmaları sağlanmalıdır.

Çocuk Psikolojisi Konya

Psikolog Abdullah Duysak